Jeden z komunałów jakie czesto mozna usłyszeć przy okazji zachwytów nad książkami pani Rwoling brzmi: "Autorka mistrzowsko posługuje się najróżniejszymi symbolami i nawiązaniami, szczególnie mitologicznymi, tkając ze znanych wszystkim elementów nową opowieść". Taki postmodernistyczny komplement postmodernistycznej epoki. Oczywiście nie rozmija się on z prawdą. Raczej prześlizguje się po jej powierzchni. Symbolika zawarta w HP to nie postmodernistyczna żonglerka. Rowling doskonale zna i subtelnie używa przede wszystkim średniowiecznej alchemiczno - religijnej symboliki. Używa jej nie jako atrakcyjnego ozdobnika. Śmiem twierdzić (nie ja jeden, a przede wszystkim nie ja pierwszy - podążam tu za mym potterologicznym mistrzem Johnem Grangerem), że zawiera w niej pewne rzeczy esencjonalne i niesamowicie istotne. HP to nie alegoria. Zaznaczam bardzo wyraźnie, że odrzucam tezę jakoby tak było. Rowling używa symboliki inaczej niż Lewis, ale mam wrażenie, że jest ona nie mniej doniosła. Kolejny komunał. W HP nie ma religii. Cóż... We Władcy Pierścieni też nie. A raczej nie wprost. Kolejna teza jaką zamierzam tu przedstawić: HP aż kipi od religii. Nie tyle może samej jej istoty, co symboliki. Tyle, że trzeba patrzeć przez inne okulary. To wszystko to teoria. Mozna ją odrzucić. Ale wątpie, żeby można ją było odrzucić wzruszeniem ramion. Oto i przydługi wstęp. Będzie partiami. Nie mam tyle siły i czasu, żeby naraz zapisać o wszystkich sprawach, które w tym temacie powinny zostać poruszone. Będą oczywistości, ale będą też rzeczy, które naprawdę mnie zdziwiły kiedy je poznałem. Na początek podstawowe symbole. Elementarz do którego będę się odnosił często. Jedna uwaga zanim zacznę - tak, oczywiście, te symbole przez średniowiecze zostały przyjęte, nie wymyślone. Ich użycie w całym cyklu zdradza jednak facynację autorki (do której zresztą się przyznaje) średniowieczem i jego mistyką.

Gryf - chyba każdy się zgodzi, że to symbol, którego waga w HP jest nie do przecenienia. Gryffindor to francuskie griifine d’or czyli złoty gryf. Sięgając do dowolnego ze średniowiecznych bestiariów odnajdziemy opis gryfa jako symbolu chrystologicznego. Dzieje się tak z prostej przyczyny: gryf jest na poły lwem (władcą zwierząt lądowych) i na poły orłem (władcą przestworzy) i jako taki symbolizuje Chrystusa jako Pana Nieba i Ziemi. Nie bez znaczenia jest tu też złoty kolor, kojarzony jednoznacznie z majestatem boskości.

Feniks - co to Feniks każdy wie. Warto też wiedzieć, że Feniks jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych symboli chrystologicznych. Symbolizuje moc zwycięstwa nad śmiercią i odrodzenie do nowego życia. I to właśnie średniowieczna symbolika związała go tak mocno z kolejnym chrystologicznym symbolem -

Kamieniem Filozoficznym. Na wielu rycinach średniowiecznych można odnaleźć wizerunki Chrysrusa Zmartwychwstałego przestawionego razem z kamieniem filozoficznym. Symbolem nieśmiertelności i uświęcenia (przez zamianę w złoto - o metalach będzie kiedy indziej). Zainteresoanych zachęcam do lektury na temat 'alchemicznej wojny' między franciszkanami a dominikanami.

Biały Jeleń - o tak, to też symbol. Symbol stary i ważny. Wywodzi się od ludów indoeuropejskich Azji Środkowej i był szeroko używany w średniowiecznych bestiariach. Opisują one jelenia jako nieprzejednanego pogromcę węży (w Afganistanie rzeczywiście żyje gatunek jelenia, który poluje i żywi się drobnymi wężami). Dlatego też jeleń symbolizował zarówno Chrystusa jak i duchową walkę toczoną przez chrześcijan z wężem – Szatanem. Jeleń symbolizował również czystość duchową i dążenie ku Bogu, zgodnie ze słowami psalmu 42(2), stąd też jego wizerunkiem chętnie przyozdabiano chrzcielnice i cyboria. Wreszcie, w mitologii brytyjskich Celtów, biały jeleń był pośmiertnym przewodnikiem duszy zmarłego przez ciemny las, co pozwoliło uczynić go popularnym na Wyspach symbolem Chrystusa jako obrońcy i przewodnika chrześcijan. Dotąd były oczywistości dające się przy pewnej gimnastyce intelektualnej wyjaśnić 'postmodernistyczną grą'. Wg. mnie jeleń to ważny trop udowadniający, że tak nie jest. Kolejny, chyba jak dotąd najciekawszy:

Łasica - co łasica ma do HP wie chyba każdy. Sięgnijmy do znaczenia tego symbolu. Łasice, znane z odwagi i umiejętności pokonywania większych od siebie przeciwników, przedstawiały w ikonografii siłę duchową bohaterów wiary, zdolnych pokonać Szatana. Według bestiariuszy łasica była zwierzęciem, które potrafiło zabić niepokonanego bazyliszka, co prawda za cenę własnego życia (jednym słowem - Weaslayowie będą umierać). Ofiarność łasicy oraz fakt, że ten gryzoń chętnie poluje na węże, czyniły go symbolem czystości oraz oczyszczającej łaski Chrystusa.

Tyle elementarza. Dziękuję autorowi blogu "Okiem Studyty" a przede wszystkim Johnowi Grangerowi. Wątpie by jeden bądź drugi tu zaglądał, ale przyzwoitość nakazuje podziękować, jeśli się korzysta z cudzej pracy. Często benedyktyńskiej. Zresztą, jeśli kogoś interesuje temat gorąco polecam stronę Grangera www.hogwartsprofessor.com - niestety bez biegłej znajomości angielskiego może być trudno. Z teoriami Grangera można się nie zgadzać. Szczególnie z niektórymi, z którymi i ja zgodzić się nie mogę. Myślę jednak, że każdy kto lubi 'zajrzeć głebiej' powinien poczytać co ma do powiedzenia.

P.S. Proszę o poważne posty. I czytanie w całości.

Ten post był edytowany przez vampirka: 06.10.2016 14:59