Chciałbym poznać Wasze opinie na temat aresztowania Michaiła Chodorkowskiego, byłego właściciela koncernu paliwowego Yukos. Jak zapewne wiecie, ten finansowy potentat został aresztowany pod zarzutem uchylania się od płacenia podatków ostatnio wyrokiem moskiewskiego sądu skazany na 9 lat łagru.
Czy sądzicie że był to proces (i wyrok) polityczny, czy też może sprawiedliwe i surowe wymierzenie kary przestępcy?



Teraz wypadałoby przedstawić własne stanowisko.


Nie można powiedzieć, że Chodorkowski jest bez winy. Swoją karierę zaczął jako członek, potem przywódca uczelnianej organizacji Komsomołu.
W czasie pierestrojki zarobił sporą sumę pieniędzy importując nowoczesne technologie z Zachodu (głównie komputery PC etc.). W 1988 roku ilość uzyskanych pieniędzy była wystarczająco duża, aby otworzyć bank - Menatep. No tak, ale żeby w Rosji '88 swobodnie i bez przeszkód otworzyć bank trzeba było mieć koneksje, tak
na oko z przynajmniej KGB. Klientem Menatepu w tym czasie był min. upadający rząd. Po 1993 pracę w Menatepie znaleźli A. Kondaurov i F. Bobkov, byli protektorzy Chodorkowskiego z KGB (byli tam chyba zatrudnieni w dziale PR:)). Bank po przewrocie świadczył usługi nowopowstałemu Ministerstwu Finansów, Urzędowi Podatkowemu, władzom miasta Moskwy i Rosyjskiej
Agencji Eksportu Broni. Jednym słowem, cakiem sporo całkiem ważnych klientów. W 1995 Jelcyn postanowił zprywatyzować kompanie naftowe, min. państwowy Yukos.
Menatep zapłacił 350 milionów $ za 78% akcji Yukosu, eksperci oceniają, że był to zakup po cenie "promocyjnej". Po pewnych kłopotach z wierzytelnością, związanych z załamaniem się rubla w 1998, Chodorkowski, aby przyciągnąć klientówzza granicy wprowadził zasadę absolutnej transparentności. Na stronie internetowej można pooglądać sobie zeznania podatkowe i tego typu dokumenty od 1997 wzwyż.

Na standardy rosyjskie to jest swojego rodzaju cud. Za cud można też uznać finasowanie opozycji, stworzenie forum dziennikarskiego dla dyskusji o demokracji, oraz, że w swojej firmie prowadził zachodni system zarządzania.

Pewnie niektórzy powiedzą, że kradł. I pewnie będą mieli rację, działo się to nie bez wiedzy Kremla. Nie wiem, czy w jakimkolwiek państwie, które było wcześniej rządzone przez komunistów, prywatyzacja mienia państwowgo odbywała się 100% legalnie i w pełni sprawnie, no może w malutkiej Słoweni. W Rosji oligarchowie mogli robić dokładnie to, co chcieli, byle nie mieszali się do polityki.
A Chodorkowski miał ambicje zostać jeśli nie prezydentem, to premieriem na pewno. I myślę, że to dla Rosji była to wielka szansa, żeby wyjść z tego singapurskiego systemu politycznego. Proces był polityczny. Nie trzeba dodawać chyba, że Yukos znajduje się teraz w rękach rządu. Historia lubi się powtarzać.

To złodziej. Ale złodziej, który chyba przez przypadek stał się sztandarem walki z satrapią, więc jestem po jego stronie